Mag ik als aannemer het werk stilleggen als ik niet betaald word?
We zien regelmatig dat aannemers de uitvoering van het werk schorsen, als facturen niet (tijdig) betaald worden. Aan de andere kant wil de opdrachtgever soms (nog) niet betalen voor werk dat nog niet klaar is, of voor werk wat niet (helemaal) conform de opdracht is uitgevoerd. Met als gevolg dat het werk stil kan komen te liggen en (mogelijk) niet meer op tijd opgeleverd kan worden. Mag je als aannemer het werk stil leggen? Wat zijn de rechten en plichten als aannemer wat dat betreft?
Maatregelen uit de UAV
In de UAV, de Uniforme Administratieve Voorwaarden, staan de regels waarin de opdracht tot aanneming van werk, de uitvoering door de aannemer van het door de opdrachtgever opgedragen werk, wordt geregeld. De UAV worden al tientallen jaren gebruikt als algemene voorwaarden tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. In de UAV staan verschillende regelingen met betrekking tot kostenvergoeding, zoals betalingen in termijnen of met een voorschot, zodat materiaal besteld kan worden. Ook staan er maatregelen in die partijen kunnen nemen als niet aan bepaalde verplichtingen, zoals het tijdig betalen van de facturen of het niet voortvarend uitvoeren van het werk, wordt voldaan.
Schriftelijke aanmaning
Een opdrachtgever en aannemer sluiten voorafgaand aan een bouwproject een contract, een wederkerige overeenkomst. Dit betekent dat beide partijen over en weer iets moeten doen, moeten presteren: het werk moet betaald worden en het werk moet tijdig en deugdelijk worden uitgevoerd. Wordt hier niet aan voldaan, dan betekent dit niet direct dat de aannemer het werk mag stilleggen, of dat de opdrachtgever niet meer hoeft te betalen.
Als de UAV 2012 of de UAV-GC 2005 van toepassing zijn, mag de aannemer het werk pas stilleggen als de opdrachtgever gedurende een bepaalde periode, ondanks een schriftelijke aanmaning met vermelding van de mogelijkheid van schorsing, in gebreke blijft met de tijdige betaling van de aanneemsom.
Omgekeerd is de opdrachtgever onder omstandigheden niet gebonden aan (data van) betaaltermijnen als de stand van het werk niet overeen komt met de termijnfacturen.
Proportionele opschorting
Opschorting is het ‘paardenmiddel’ in de UAV. De aannemer legt dan tijdelijk het werk stil. De aannemer kan de opdrachtgever daarmee onder druk zetten om alsnog te betalen, maar die maatregel is niet zonder risico. Als de aannemer namelijk ten onrechte schorst, dan is deze zelf in verzuim. Bovendien moet de opschorting proportioneel zijn en in verhouding staan tot de gestelde betaalachterstand van de opdrachtgever. Kortom: leg het werk alleen stil als de betalingsachterstand, ook na aanmaning, héél ernstig is.
Opschorting bij termijnbetalingen
Ook de betalingsregeling die voorafgaand aan het bouwproject overeen is gekomen, bepaalt of en hoe u kunt opschorten. Bij termijnbetalingen moet de opdrachtgever betalen nadat de aannemer het werk voor die termijn deugdelijk hebt uitgevoerd. Zolang de aannemer het werk voor die termijn niet of niet goed heeft uitgevoerd, is de opdrachtgever niet verplicht te betalen en is opschorten van het werk in dat geval niet gerechtvaardigd.
Gevolgen in verzuim zijn
Als de aannemer het werk zonder opeisbare vordering stil legt, dus als het betreffende deel van de aanneemsom nog niet verschuldigd is, dan komt de aannemer daarmee zelf in verzuim. De opdrachtgever kan dan niet in verzuim raken zolang de aannemer nog niet gedaan heeft wat hij moest doen voor die termijn, óók niet als de daarop betrekking hebbende factuur niet betaald wordt.
Bent u als aannemer in verzuim, dan kan dit de opdrachtgever het recht geven om de overeenkomst te ontbinden en het werk te laten afronden door een andere aannemer.
Bovendien heeft de opdrachtgever dan mogelijk recht op een schadevergoeding. Bijvoorbeeld als de opdrachtgever door uitstel van de oplevering een tijdelijke woon- of bedrijfsruimte voor een langere periode moet huren en daardoor extra kosten maakt. Of als de opvolgende aannemer duurder is, de redelijke extra kosten om het werk conform overeenkomst af te ronden kunnen dan als schadevergoeding aan de opdrachtgever verschuldigd zijn. Ook kan de aannemer een boete verschuldigd zijn als het werk door de schorsing later wordt opgeleverd dan overeengekomen.
Leg het werk niet zomaar stil
Leg het werk daarom niet te snel stil als de opdrachtgever niet (tijdig) betaald. Kijk eerst of de opdrachtgever wellicht een reden heeft om de aannemer (tijdelijk) niet te betalen. En kijk of de aannemer een opeisbare vordering tot betaling heeft. Heeft de aannemer een opeisbare vordering, kijk dan of de aannemer voldoet aan de vereisten voor opschorting en of het stilleggen in de gegeven omstandigheden proportioneel is en in verhouding staat tot de betalingsachterstand. Neem geen onnodige risico’s en overleg eerst met een advocaat.
De advocaten van La Gro hebben tientallen jaren ervaring in de bouw- en vastgoedsector en zijn gespecialiseerd in de verschillende bouwcontracten. Zij werken onder andere voor aannemers, architecten, bouwbegeleiders, overheden, woningcorporaties en projectontwikkelaars. Benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen? Neem vrijblijvend contact met ons op voor een nadere kennismaking!
01 juli 2021
